วัด เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่สำคัญแห่งหนึ่งในชุมชน ยิ่งถ้าวัดใดมีจุดเด่นทางด้านสถาปัตยกรรม วัดแห่งนั้นจะกลายเป็นจุดสนใจของทั้งนักท่องเที่ยว และคณะศรัทธามากมาย เช่นเดียวกันกับสถานที่ชวนแอ่วในวารสารสวัสดีแม่เมาะ ฉบับนี้ ชวนกันมาเข้าวัดเข้าวา ที่บ้านนาแขมพัฒนา ต.แม่เมาะ อีกหนึ่งชุมชนอพยพจากพื้นที่ทำเหมืองของการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) แม่เมาะ ที่มีประวัติมายาวนาน

วัดนาแขมก่อตั้งขึ้นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2359 อยู่ในพื้นที่บ้านนาแขม ม.2 ต.บ้านดง อ.แม่เมาะ จ.ลำปาง ต่อมามีการขอใช้พื้นที่ของชุมชนบ้านนาแขมเพื่อทำเหมืองถ่านหินลิกไนต์ของ กฟผ.แม่เมาะ จึงได้อพยพชุมชนดังกล่าวมาอยู่บริเวณ บ.นาแขมพัฒนา ต.แม่เมาะ ปัจจุบัน และชุมชนได้สร้างวัดขึ้นมาอีกครั้งเมื่อปี พ.ศ.2525 เจ้าอาวาสองค์แรกของวัดเป็นเจ้าคณะอำเภอ ได้สร้างโบสถ์กลางน้ำไว้สำหรับทำพิธีบรรพชา อุปสมบถ ตามความเชื่อของชาวล้านนาที่รับเอาวัฒนธรรมจากพระธรรมวินัยลังกาถือว่าโบสถ์กลางน้ำเป็นเขตขัณฑสีมาหรือบริสุทธิ์ และเป็นเขตห้ามสุภาพสตรีเข้าเด็ดขาด เพราะเชื่อว่าหากสุภาพสตรีเข้าในโบสถ์แล้ว น้ำจะเเห้งขอด โดยต้องทำพิธีกรรมต่างๆน้ำถึงจะผุดขึ้นมาใหม่ เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ชิ้นสำคัญ ที่แสดงให้เห็นว่าวัดแห่งนี้เป็นวัดเก่าแก่ของอำเภอ

ปัจจุบันวัดนาแขมอยู่ภายใต้การดูแลของพระอธิการกิตติภพ สุเมโธ เจ้าอาวาส เป็นพระนักพัฒนาที่มีพื้นวิชาความรู้ทางด้านสถาปัตยกรรม ทำให้มีความมุ่งมั่นบูรณะวัดให้เป็นพื้นที่ศึกษาพระพุทธศาสนา เป็นศูนย์รวมจิตใจของคนในชุมชน และเป็นสถานที่ท่องเที่ยวไปด้วย จึงได้เริ่มสร้างองค์จำลองพระพุทธเจ้าปางต่างๆ ความตั้งใจแรกมุ่งหมายที่จะสร้างเพียง 28 องค์ แต่ด้วยแรงศรัทธา ทำให้คณะผู้แสวงบุญมาร่วมกันสร้างกว่า 47 องค์ ตามความเชื่อที่ว่าหากได้ทำบุญสร้างพระพุทธรูป จะช่วยให้ทอนกรรมหนักเป็นเบาได้

บนพื้นที่ 31 ไร่ แม้จะมีสิ่งปลูกสร้างเกิดขึ้นมากมายในวัด แต่เจ้าอาวาสยังเน้นย้ำให้พุทธศาสนิกชนทุกคนหมั่นทำความดี รักษาศีล เข้าวัด ฟังธรรม ซึ่งทางวัดได้จัดขึ้นทุกวันพระ โดยในช่วงเช้ามีการตักบาตร เทศนาธรรม ทำวัตรเช้า ส่วนช่วงเย็นก็มีทำวัตรเย็น ที่วัดนาแขมแห่งนี้ จะกลายเป็นพื้นที่ปลูกธรรมะในจิตใจของพุทธศาสนิกชนได้ หากทุกคนร่วมกันนำหลักคำสอนของพระพุทธเจ้าไปปฏิบัติอย่างเคร่งครัด เพื่อสร้างสังคมที่น่าอยู่ต่อไป