ถ่ายทอดภูมิปัญญาแห่งล้านนากว่า 10 ปี เพื่อเป็นมรดกวัฒนธรรม อ.แม่เมาะ

          ภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นสิ่งมีคุณค่าและมีความหมาย สะท้อนวิถีชีวิต และวัฒนธรรมมายาวนานหลายชั่วอายุคน หากไม่อนุรักษ์ไว้คงสูญสลายตามกาลเวลา นายประสงค์ สายต่างใจ หรือ พี่สงค์ อดีตช่างระดับ 7 กฟผ.แม่เมาะ วัย 63 ปี จึงมุ่งมั่นเรียนรู้และพัฒนา สั่งสมประสบการณ์กว่า 10 ปี ตั้งแต่ปี 2553 เพื่อก่อประโยชน์ต่อชุมชน ตลอดจนถ่ายทอดความรู้เป็นมรดกทางวัฒนธรรมแก่ผู้คน อ.แม่เมาะ สืบสานต่อไป

กฟผ.แม่เมาะ จุดประกายสืบสานภูมิปัญญาล้านนา

พี่สงค์อู้จ๋าย้อนเล่าแรงบันดาลใจสนใจภูมิปัญญาล้านนาว่า เริ่มขึ้นเมื่อ พ.ศ.2553 ได้สมัครเป็นจิตอาสา กฟผ.แม่เมาะ และลงพื้นที่สอบถามความเป็นอยู่ของชุมชนทุกวัยตั้งแต่เด็ก เยาวชน และผู้สูงอายุใน 5 ตำบลของ อ.แม่เมาะและนำข้อมูลมาเสนอที่ประชุมเพื่อร่วมกันวางแผนพัฒนาส่งเสริมคุณภาพชีวิตเนื่องจากผู้สูงวัยอยากให้ดูแลเรื่องสุขภาพ อีกทั้งเมื่อลงพื้นที่พี่สงค์มักจับมือถือแขน หรือบีบนวดเบาๆ ผู้สูงวัยเป็นประจำแล้ว หลายคนรู้สึกดีและหายปวดเมื่อยจึงได้ร่วมกับ พี่วรเชษฐ์ ศรีวงศ์พันธ์ ซึ่งขณะนั้นเป็นผู้ปฏิบัติงาน กฟผ. และเป็นจิตอาสา กฟผ.แม่เมาะเหมือนกันศึกษาการนำแม่ครูผ่องพรรณ พรหมณะ ถ่ายทอดความรู้นวดตอกเส้นให้กับจิตอาสา กฟผ.แม่เมาะ และบริการนวดตอกเส้นชาวบ้านตามหมู่บ้านต่างๆ เพื่อส่งเสริมสุขภาพที่ดีให้กับชุมชนอย่างยั่งยืน

2 เคสสุดภูมิใจ พลิกชีวิตใหม่ผู้ป่วยติดเตียง

หลังลงพื้นที่เป็นประจำพี่สงค์รู้สึกดีใจมากที่ได้ช่วยให้ผู้สูงวัยได้ผ่อนคลายและบรรเทาความปวดเมื่อยตามกล้ามเนื้อหรือข้อต่างๆ และยิ่งไปกว่านั้นคือความภูมิใจที่ได้ใช้ศาสตร์การนวดตอกเส้นควบคู่กับการทำกายภาพบำบัดฟื้นฟูรักษาอาการของ นายอินแหลง ราษฎรบ้านปงชัยที่อยู่กันเพียงสองคนพี่น้อง จากป่วยติดเตียงช่วยเหลือตัวเองไม่ได้กลับมามีชีวิตใหม่ภายในเวลา 2 เดือนและสามารถช่วยเหลือตัวเองได้จนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น และเคสล่าสุดเป็นราษฎรบ้านแม่เกี๋ยงที่มีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง ขยับแขนขาไม่ได้ แต่ภายหลังถูกนวดตอกเส้นที่หัวเข่าร่วมกับทำกายภาพ 3-4 ครั้งขาก็สามารถพับและเดินได้โดยขาไม่สั่น

สร้างเครือข่ายนวดตอกเส้น ครอบคลุม 5 ตำบล อ.แม่เมาะ

จากความสำเร็จที่ช่วยบรรเทา เยียวยา อาการปวดกล้ามเนื้อของผู้คนหลายร้อยชีวิตในชุมชนทั้ง อ.แม่เมาะ จนเกิดการยอมรับจากวงการแพทย์ว่าสามารถรักษาควบคู่กับแพทย์แผนปัจจุบันได้เป็นอย่างดี พี่สงค์จึงเกิดแนวคิดสร้างเครือข่ายจิตอาสานวดตอกเส้นใน 5 ตำบลของ อ.แม่เมาะ เพื่อให้ชุมชนพึ่งพาตนเองและมีสุขภาพทีี่ดีอย่างยั่งยืน ตลอดจนสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นซึ่งเป็นวัฒนธรรมอันล้ำค่านี้ให้อยู่เคียงข้างชุมชนต่อไป โดยได้ถ่ายทอดศาสตร์ความรู้ให้กับกลุ่มแม่บ้านบ้านกอรวก ต.จางเหนือ เป็นแห่งแรก และขยายผลอย่างต่อเนื่องจนปัจจุบันมีหมอนวดตอกเส้นในทุกตำบลของ อ.แม่เมาะ และจัดตั้งเป็นกลุ่มวิสาหกิจชุมชนนวดตอกเส้น อ.แม่เมาะ เข้าสู่ปีที่ 10 โดยมีสมาชิก 32 คน มาร่วมให้บริการสุขภาพเคลื่อนที่กับกองการแพทย์และอนามัยแม่เมาะทุกสัปดาห์ ตลอดจนออกบูธบริการนวดตอกเส้นในงานต่างๆ ทั่วประเทศเพื่อให้สมาชิกแลกเปลี่ยนเรียนรู้เชิงปฏิบัติและช่วยแก้ปัญหาสุขภาพให้กับผู้ที่เดือดร้อนอย่างต่อเนื่อง

จากจิตอาสาสู่ (ว่าที่) ปราชญ์สุขภาพชาวบ้าน

หลังเกษียณตั้งแต่ปี 2564 พี่สงค์มีเวลาช่วยเหลือชุมชนและสังคมผ่านการนวดตอกเส้นได้อย่างเต็มที่และมุ่งมั่น ขยายผลการนวดตอกเส้นสู่ชุมชนให้ยั่งยืนต่อไปโดยได้ดำเนินการยื่นขอใบอนุญาตรับรองเป็น “หมอพื้นบ้าน” ซึ่งจะรู้ผลประมาณเดือน กุมภาพันธ์ 2567 เพื่อเปิดเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ที่บ้านใหม่นาแขม ต.แม่เมาะ อ.แม่เมาะ จ.ลำปาง อนุรักษ์ศาสตร์การนวดตอกเส้นให้เป็นที่รู้จักตลอดจนเป็นมรดกวัฒนธรรม อ.แม่เมาะ สืบทอดจนถึงชั่วลูกชั่วหลานต่อไป

“โลกน่าอยู่เพราะความมีเมตตาและแบ่งปัน ขอบคุณ กฟผ.แม่เมาะ ที่ริเริ่มส่งเสริมสืบสานภูมิปัญญานวดตอกเส้นมาจนถึงปัจจุบัน รู้สึกสบายใจและภาคภูมิใจที่คนทุกวัยสนใจสืบทอดและถ่ายทอดศาสตร์นวดได้ดีหลายคนเพื่อไม่ให้วิชาความรู้โบราณจางหายไปจากสังคมไทย” พี่สงค์อู้จ๋าทิ้งท้าย

กลุ่มวิสาหกิจชุมชนนวดตอกเส้น อ.แม่เมาะ ยินดีให้บริการนวดตอกเส้นทั่วประเทศและนวดให้ถึงที่บ้าน สามารถติดต่อพี่ประสงค์ที่เบอร์โทรศัพท์ 08 1602 8467